Girls without Borders to już szósta edycja projektu, międzynarodowej inicjatywy, realizowanej w ramach współpracy trzech partnerskich regionów – wolsztyńskiego w Polsce, Dahme-Spreewald w Niemczech i Cabestany we Francji. Projekt jest przestrzenią do wymiany doświadczeń, rozwijania kompetencji liderskich oraz budowania międzykulturowych mostów. Odbywa się za każdym razem w innym z partnerskich powiatów. Jak wygląda w praktyce?
Frederike nie do końca zgadza się z Julianną. Uważa, że praca nie musi być obowiązkowa, chętnie rozważyłaby opcję bezwarunkowego dochodu dla wszystkich obywateli i obywatelek. Julianna z kolei przekonuje, że osoby zdolne do pracy powinny działać, również na rzecz wspólnego dobra. Tak tworzy się konstytucja państwa wymyślonego przez nastolatki z Polski, Niemiec i Francji. Przez pięć dni wspólnie pracują, zastanawiając się nad obecnością kobiet w polityce europejskiej, różnicami w przepisach i tradycjach w trzech krajach, rozwijając swoje kompetencje komunikacyjne i społeczne.
Girls without Borders, czyli dialog międzykulturowy
Projekt Girls without Borders powstał z przekonania, że różnorodność międzykulturowa stanowi szansę na rozwój europejskich społeczeństw, a nie przeszkodę. Uczestniczkami projektu są uczennice w wieku od 12 do 18 lat, ze szkół podstawowych i średnich z trzech wspomnianych regionów Europy. Różnica wieku jest znaczna, ale pokazuje, że można z sukcesem pracować nie tylko w grupach międzynarodowych, ale też z osobami w różnym wieku. Dzięki naturalnemu doświadczeniu wielokulturowości dziewczęta mogą bezpośrednio poznać to, czego zwykle uczymy w teorii: różnorodność wzbogaca, a nie dzieli.
„Takie wymiany powinny pojawić się w ofercie każdej szkoły. Bo to nie tylko niesamowicie otwiera i daje nową energię młodym ludziom, ale to również ogromnie rozwijające dla nauczycieli” – podkreśla Halina Pohl, nauczycielka i była dyrektorka Zespołu Szkół w Przemęcie, w czasie projektu opiekunka polskiej grupy.
Podczas warsztatów młode kobiety z trzech różnych krajów mają okazję poznać i docenić odmienne tradycje, perspektywy oraz systemy wartości. Jak podkreśla Paulina Kleiner z powiatu Dahme-Spreewald, koordynatorka projektu: „Zależy nam, by uczestniczki nie tylko dostrzegły różnice między tymi trzema kulturami, ale przede wszystkim, by odkryły łączące nas wartości i wspólne cele. Takie spotkania uzupełniają i wzbogacają szkolną wiedzę i przygotowują do życia w świecie, który przecież jest ogromnie różnorodny!”
Dla nauczycieli i nauczycielek szczególnie interesujący może być model pracy wykorzystany podczas warsztatów. Uczestnicy pracują w mieszanych, międzynarodowych zespołach, co zachęca do komunikacji ponad barierami językowymi i kulturowymi.
Kobiety w polityce – inspirujące spotkania z liderkami
Jako Fundacja im. Julii Woykowskiej jesteśmy partnerkami merytorycznymi tego projektu. Pracujemy z dziewczynami nad wzmocnieniem ich kompetencji, spotykamy się z polityczkami, przeprowadzając międzynarodowe lekcje wiedzy o społeczeństwie, opowiadając o systemach politycznych obowiązujących w naszych trzech krajach. Zachęcamy do wychodzenia poza strefę komfortu. Przygotowujemy panele dyskusyjne, w których uczestniczki są ekspertkami i wypowiadają się na różne tematy: swobód obywatelskich, stereotypów, prawa do decydowania o własnym ciele.
„To niezwykle ważne, by młode kobiety mogły zobaczyć, że ich głos ma znaczenie i że mogą aktywnie kształtować rzeczywistość wokół siebie” – mówi Agata Kominiak z Fundacji im. Julii Woykowskiej. „Brak wzorców kobiet w rolach decyzyjnych często prowadzi do wycofania się dziewcząt, rezygnacji z aspiracji liderskich. Chcemy to zmieniać”.
Tradycja i nowoczesność – budowanie tożsamości europejskiej
W programie warsztatów znalazło się miejsce zarówno na pielęgnowanie tradycji, jak i refleksję nad współczesnymi wyzwaniami. Uczestniczki dzielą się elementami własnego dziedzictwa kulturowego poprzez prezentacje regionalnych tradycji, kuchni czy muzyki. Te momenty wymiany kulturowej stanowią nie tylko okazję do nauki, ale także do budowania wzajemnego szacunku i zrozumienia. Są też niezłą zabawą – szczególnie, gdy dziewczyny uczą się nawzajem „łamańców” językowych…
Jednocześnie warsztaty podejmowały tematy niezwykle aktualne: różnorodność międzykulturowa, zrównoważony rozwój, transformację cyfrową czy zmiany demograficzne w Europie. Dziewczęta analizowały, jak te zjawiska wpłyną na ich przyszłość i jaką rolę mogą odegrać w kształtowaniu Europy.
„W sześciu edycjach projektu udział wzięło ponad 60 uczestniczek. Niektóre brały udział w kilku spotkaniach. Naszym celem jest wychowanie świadomych obywatelek, które rozumieją i cenią swoje lokalne tradycje, a jednocześnie są otwarte na zmiany. Chcemy, by miały świadomość, że Europę musimy budować wspólnie” – podkreśla koordynatorka projektu, Paulina Kleiner.
Kompetencje przyszłości w praktyce
Projekt Girls without Borders kładzie szczególny nacisk na rozwijanie kluczowych kompetencji:
- Kompetencje społeczne i różnorodność międzykulturowa: praca w międzynarodowych zespołach wymaga nie tylko znajomości języków obcych, ale także umiejętności dostosowania stylu komunikacji i współpracy do różnych kontekstów kulturowych.
- Świadomość obywatelska: warsztaty pobudzają do refleksji nad prawami i obowiązkami obywatelskimi oraz mechanizmami demokratycznymi – zarówno na poziomie lokalnym, jak i europejskim.
- Kompetencje osobiste: projekt wspiera rozwój pewności siebie, krytycznego myślenia i odporności psychicznej uczestniczek poprzez różnorodne ćwiczenia, w tym praktyki uważności i kreatywnej ekspresji.
- Umiejętności liderskie: dziewczęta ćwiczą podejmowanie decyzji, zarządzanie projektami i efektywną komunikację – kompetencje kluczowe dla przyszłych liderek.
Jak zacząć?
Doświadczenia z projektu Girls without Borders pokazują, że wielokulturowość może być wspaniałym narzędziem edukacyjnym. Konfrontacja z odmiennymi perspektywami i stylami pracy naturalnie stymuluje rozwój kompetencji krytycznego myślenia, empatii i komunikacji.
„W dzisiejszym zglobalizowanym świecie umiejętność funkcjonowania w środowisku wielokulturowym nie jest dodatkowym atutem, ale koniecznością” – podkreśla Halina Pohl. „Młodzi ludzie, którzy potrafią docenić różnorodność i wykorzystać ją jako zasób, będą lepiej przygotowani do wyzwań, które ich czekają”.
Girls without Borders łączy wymiar międzynarodowy z lokalnym, tradycję z innowacją, rozwój osobisty ze społecznym, stwarza bezpieczną przestrzeń, w której młode kobiety mogą rozwijać się jako przyszłe liderki. Dla szkół i instytucji edukacyjnych projekt ten może stanowić inspirację do wdrażania podobnych inicjatyw na mniejszą skalę – od wymian międzyszkolnych po lokalne programy wzmacniające kompetencje liderskie dziewcząt.
„Wiele samorządów ma swoje regiony czy miasta partnerskie. Warto wykorzystać te kontakty do realizowania rzeczywistych projektów. Ten nasz jest świetnym przykładem na nie tylko na efektywną współpracę ponadnarodową, ale też na realizowanie w praktyce założeń zawartych w podpisywanych przez włodarzy umowach partnerskich” – podkreśla Paulina Kleiner.
Organizatorami Girls without Borders są trzy partnerskie powiaty z Niemiec, Polski i Francji. Projekt finansowany jest ze środków zaangażowanych samorządów, Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży oraz ze środków LOTTO.
