Talent, czyli coś co nas wyróżnia w wyjątkowy sposób! Posiadamy unikalne zdolności, które odróżniają nas od innych. Dzięki talentom poznajemy nasze pasje i je rozwijamy, co sprawia, że czujemy się spełnieni i szczęśliwi. Ale czy zdolności to coś, z czym się rodzimy, czy może rozwijamy to w sobie? A może prawda leży gdzieś pośrodku?
Talent? Nie posiadam!
Jakiś czas temu zadzwonił do mnie pewien zatroskany rodzic. Twierdził, że nie może rozpoznać u swojej córki absolutnie żadnego talentu. Sytuacja była o tyle trudna, że ta młoda osoba stała przed wyborem dalszej ścieżki kształcenia. Z relacji mojego rozmówcy wynikało, że córka, poza spędzaniem wielu godzin przed lustrem, nie posiada innych zainteresowań. Sprawy szkolne „leżały”, innych zainteresowań nie miała. Jej świat mieścił się w dwóch słowach: „lustro i Internet”. Umówiłyśmy się na spotkanie. Przygotowując się do niego spotkania, zastanawiałam się, jakie narzędzia wybrać, aby odkryć jej talent. Szykowałam się na trudną rozmowę ze stereotypową nastolatką.
Kiedy przyszła, zobaczyłam młodą kobietę w perfekcyjnym, choć dyskretnym makijażu. Ubraną stosownie do sytuacji, ale z nutą młodzieżowego sznytu. Podczas wstępnej rozmowy dziewczyna potwierdziła, że nie przepada za prawie żadnym przedmiotem szkolnym i tak naprawdę to nie ma sprecyzowanych zainteresowań. Pomyślałam, to niemożliwe, żeby nie miała żadnych zdolności i talentów. Teoria inteligencji wielorakich Howarda Gardnera mówi, że każdy z nas, bez wyjątku, ma jakiś talent. Gardner twierdzi, że każdy człowiek jest wyjątkowy i dzięki inteligencjom wiodącym może rozwijać swoje słabsze strony.
Co na to Howard Gardner?
Gardner oparł swoją teorię na 8 inteligencjach: logiczno-matematycznej, językowej, przyrodniczej, muzycznej, wizualno-przestrzennej, kinestetycznej, inerpersonalnej i intrapersonalnej. Według niego każdy człowiek posiada unikalny zestaw uzdolnień, które rozwijają się w różnym tempie i stopniu. Inteligencje te współpracują ze sobą, tworząc indywidualny profil każdego człowieka. Są one dynamiczne i podlegają zmianom na przestrzeni życia. Gardner podkreśla, że wszystkie rodzaje inteligencji są równoprawne i mogą być rozwijane poprzez odpowiednie ćwiczenia. Według Howarda Gardnera inteligencja to nie tylko jedna umiejętność, ale cały wachlarz talentów.
W 1983 teoria ta zrewolucjonizowała nasze myślenie o inteligencji i uczeniu się. Choć nie każdy jest do niej przekonany, może ona służyć, jako jedno z narzędzi w odkrywaniu talentów. Gardner proponuje zmianę tradycyjnego podejścia na do tematu inteligencji człowieka, badanej do niedawna tylko testami IQ, które skupiały się głównie na zdolnościach językowych i logicznych. Gardner pokazał, że inteligencja to znacznie więcej.
Talent – skarb, który należy odnaleźć
Zazwyczaj podczas jednej z pierwszych lekcji wychowawczych pytam uczniów, jakie mają zdolności i czym według nich jest talent. W odpowiedzi często pojawiają się deklaracje kilkorga uczniów, że nie mają żadnego talentu. Niektórzy uważają wręcz, że nie są inteligentni. Myślenie o sobie w ten sposób jest powiązane ze szkolnymi osiągnięciami. Ze względu na ten fakt, zaproponowałam uczniom test inteligencji wielorakich Howarda Gardnera. Kiedy go wykonali, zauważyli, że ich potencjał jest o wiele większy niż myśleli. Ważnym aspektem tego zadania było zobrazowanie własnych zasobów, dlatego uczniowie przenosili wyniki testów na otrzymane ode mnie wykresy półkołowe. Dzięki temu każdy uczeń stworzył wachlarz swoich inteligencji, talentów i możliwości.
Mam talent!
Wróćmy jednak do wspomnianej wcześniej nastolatki. Zapytałam ją, co lubi, jak spędza czas wolny? Potwierdziła, że uwielbia spędzać czas z przyjaciółmi i eksperymentować z makijażem. Dodatkowo, chętnie ogląda filmy związane z tematyką urodową. Gdy to powiedziała, jej oczy nagle rozbłysły, a na twarzy pojawił się uśmiech. Pomyślałam – mamy TO!
Test inteligencji wielorakich potwierdził, że dominującymi u niej rodzajami inteligencji są: interpersonalna i kinestetyczna, a następnie wizualno-przestrzenna. Podczas gdy matematyczno-logiczna i językowa wykazują duży potencjał do rozwoju. Ta wiedza okazała się dla niej niewątpliwie istotna, na przykład w kontekście nauki pamięciowej. Kiedyś uczyła się sama, powtarzając materiał przez długie godziny. Teraz wie, jak wykorzystać swoją inteligencję interpersonalną. Jak stwierdziła, nauka z przyjaciółmi: „idzie szybciej i milej”.
Przybij piątkę talentom
Test inteligencji wielorakich jest zaledwie jednym z narzędzi pomagających odnaleźć talenty uczniów oraz własne. Inną propozycją, którą wykorzystuję w pracy ze starszymi uczniami (od 7 klasy SP), jest darmowy test High 5. Informuje on osoby rozwiązujące o ich pięciu mocnych stronach. Do każdego z talentów jest załączony krótki opis. Informacja o tym, w czym osoba rozwiązująca test jest „dobra” i jakie ma predyspozycje, ułatwia budowanie pewności siebie oraz poszerza perspektywę i otwiera różnorodne możliwości. Dla nauczyciela wiedza o mocnych stronach ucznia jest przydatna w kontekście zadań zespołowych, doboru sposobów i metod pracy na lekcji oraz budowania zgranego zespołu.
Jak wykonać test?
Test możemy zrealizować online na stronie High 5. Składa się on ze 120 stwierdzeń. Przy każdym zdaniu należy ustawić suwak na wybranym przez siebie miejscu w zakresie od „bardzo się nie zgadzam” do „bardzo się zgadzam”. Całość zajmuje około 25 minut. Po wykonanym teście uczniowie zapoznają się z opisem ich 5 mocnych stron. Podsumowując zadanie, warto zaprosić uczniów do rozmowy na temat wyników, jakie otrzymali. Zachęcam do zadawania pytań, np.: „Czy uczniowie zgadzają się z wynikami testu?” lub „Gdzie w środowisku szkolnym widzą możliwość wykorzystania swojej najmocniejszej strony?”. Można również zaproponować grę pt.: „Zamiana”. Uczniowie siadają w kręgu, a nauczyciel rozpoczyna zabawę słowami: „Niech zmieni miejsce ta osoba, która np. ma w swoich pięciu mocnych stronach Stratega”.
Odkrywaj ukryte talenty!
Odkrywanie talentów może być dużą frajdą zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Bez wątpienia, należy próbować swoich sił w różnych dziedzinach. Sprawdzanie własnych zdolności i rozwijanie kompetencji na w różnych obszarach dostarcza nam wiedzy o sobie i naszych możliwościach. Każdy z nas i każdy z naszych uczniów ma swój unikalny zestaw inteligencji i talentów, który warto odnaleźć i pielęgnować.
A ty, jaki masz talent?
