Język polski, jako język edukacji, stanowi wyzwanie dla większości uczących się dzieci cudzoziemskich. Nie wystarczy rok pobytu w kraju, by opanować mowę na tyle, by swobodnie uczyć się w języku obcym.
- O czym warto pamiętać, ucząc różnych przedmiotów osoby, dla których język polski jest drugim językiem?
- Jakiego języka używać w procesie nauczania, by być zrozumianym przez uczniów z doświadczeniem migracji?
- Czym jest kod i kontekst w języku?
- Jak formułować instrukcje i polecenia?
Między innymi na te pytania odpowiadała Julia Karczewska – współautorka publikacji ODN
„Nie tylko pierwszy rok. Potrzeby uczniów i uczennic z doświadczeniem migracji/uchodźstwa w polskiej szkole”. Serdecznie zapraszam do wysłuchania podkastu i skorzystania ze sprawdzonych scenariuszy zajęć w pracy z klasami wielokulturowymi.
Musimy pamiętać o tym, że środowisko szkolne w wydaniu pojedynczej placówki, pojedynczej szkoły tworzy swoją własną kulturę funkcjonowania. Poza pewnymi regułami oraz zasadami uniwersalnymi dla całego systemu, wprowadza jednak pewne praktyki, które są typowe tylko dla tej placówki, wynikające z jakichś jej specyficznych uwarunkowań. Jeżeli te zasady nie są spisane i podane, to jakby oczekujemy, że ta druga strona chcąca być częścią tej społeczności, sama do tych reguł i zasad dotrze i będzie w efekcie tego ich przestrzegać. – Julia Karczewska
Operujemy pojęciem dysonansu językowego. Na samym początku, na lekcjach dodatkowych języka polskiego uczeń zajmuje się tym, jak się przedstawić, jak podać podstawowe informacje o sobie w języku polskim. Po kilku miesiącach uczy się jak opowiedzieć o tym, co je na śniadanie, czy jak spędził weekend. Jednak uczęszczając na lekcje przedmiotowe, które codziennie realizowane są w szkole, okazuje się, że tam uczeń jest konfrontowany z językiem, który bardzo różni się od tego, który poznawał w ramach dodatkowych lekcji języka polskiego. – Julia Karczewska
Im głębiej zajmuję się językiem edukacji szkolnej, tym częściej odkrywam jaka to jest fascynująca i obszerna dziedzina. Hierarchia wyzwań i problemów, jakie są zaszyte w narracji o różnych przedmiotach jest diametralnie inna od języka komunikacji życia codziennego. Inne wyzwania językowe stają przed uczniami na lekcjach biologii, a inne na lekcjach historii. Proporcje struktur gramatycznych, używanych na lekcjach geografii, różnią się diamterialnie od tych, obowiązujących na lekcjach chemii. – Julia Karczewska
