Pozytywny Balagan stał się już stałym elementem działań edukacyjno-społecznych w Zbąszyniu. Inicjatorką tego projektu jest Anita Rucioch-Gołek, nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej im. A. Fiedlera w Zbąszyniu, laureatka Nagrody im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata” w 2024 roku.
„W naszym miasteczku, pewnej październikowej nocy, nagle na stacji kolejowej pojawiło się kilka tysięcy Żydów polskiego pochodzenia wyrzuconych z Niemiec. I tak się ta historia Zbąszyńskiego Balaganu zaczyna…” – opowiada Pani Anita Rucioch-Gołek. Pani Anita, nauczycielka języka polskiego, wyjaśnia, jak lokalny kontekst „małej ojczyzny” stał się punktem wyjścia do podjęcia działań edukacyjnych z uczniami i uczennicami z liceum w Zbąszyniu. Młodzi detektywi, podążając tropem historii, odkryli nieznane dotąd miejsca, wydarzenia i życiorysy. Dzięki wnikliwym badaniom historycznym, społecznym i kulturowym osoby zaangażowane w projekt przywróciły pamięć o wielokulturowej społeczności miasteczka.
Pozytywny Balagan
Szkolny projekt na stałe zmienił krajobraz lokalnej turystyki w Zbąszyniu. Dzięki współpracy z uczniami na mapie miasteczka pojawił się szlak turystyczny pod nazwą: Spacer z opowieścią o Zbąszyńskim Balaganie. Więcej informacji o projekcie znajdziecie tutaj: https://zbaszynskibalagan.blogspot.com/.
Początkowo pani Anita pracowała z młodzieżą licealną. Obecnie w swoje działania włącza też młodszych uczniów, z czwartej klasy szkoły podstawowej. Razem z dziećmi odkrywa lokalną historię, by zrozumieć, czym było Polenaktion 38 i co do zbąszyńskiej społeczności wniosła społeczność żydowska.
Różnorodność to wartość
Nagrodzona polonistka i aktywistka, z dużą uważnością i wrażliwością, zajęła się badaniem wspólnej polsko-żydowsko-niemieckiej historii społeczności ze Zbąszynia. „Teoretyzowanie o wartościach nie ma sensu, kiedy nie wiążesz się z miejscem. Taka historia, że nagle w miasteczku, gdzie jest 6 tysięcy mieszkańców, pojawia się jeszcze raz tylu obcych, innych. To jest bezprecedensowe” – przyznaje ekspertka. Projekt Pozytywny Balagan dowodzi, że dialog międzykulturowy był i jest możliwy. Wystarczy potraktować różnorodność jako niepodważalną wartość i zgłębiać własną historię.
Na czym polega Zbąszyński Balagan? Jak tropienie przeszłości doprowadziło do stworzenia działań integrujących lokalną społeczność Zbąszynia? Dlaczego warto realizować projekty dotyczące przeszłości „małej ojczyzny” i jaki jest ich cel? Odpowiedzi między innymi na te pytania znajdziecie w naszej rozmowie.
Zbąszyński Balagan
Jeśli jesteście zainteresowani spacerem po Zbąszyniu połączonym z wysłuchaniem opowieści o Zbąszyńskim Balaganie, zapraszamy do bezpośredniego kontaktu z opiekunką projektu: panią Anitą Rucioch-Gołek, pod adresem: a.rucioch.golek@gmail.com.
Jak zacząć? Gdzie szukać wsparcia?
Poniżej znajdziecie kilka inspiracji od naszej ekspertki.
Literatura
Edukacja o prawach człowieka i edukacja antydyskryminacyjna:
- KOMPASIK. Edukacja na rzecz praw człowieka w pracy z dziećmi – poradnik i scenariusze zajęć: https://zpe.gov.pl/a/kompasik-edukacja-na-rzecz-praw-czlowieka-w-pracy-z-dziecmi/D1GEhMaCl (dla użytkowników zalogowanych na ZPE)
- Edukacja antydyskryminacyjna. Podręcznik trenerski, pod red. Mai Branki i Dominiki Cieślikowskiej: https://roznorodnosc.pnwm.org/wp-content/uploads/2020/02/Edukacja-antydyskryminacyjna_podr%C4%99cznik.pdf
Działania edukacyjno-społeczne dla szkół:
- Projekt „Krokus”: https://galiciajewishmuseum.org/projekty/projekt-krokus/
- Akcja społeczno-edukacyjna „Żonkile”: https://www.polin.pl/pl/zonkile
- Projekt „Żonkil”: https://www.daffodilproject.net/ (w języku angielskim)
Organizacje zajmujące się wspólną historią polsko-żydowską:
- Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, dział edukacyjny: https://www.polin.pl/pl/edukacja
- Żydowskie Muzeum Galicja, dział edukacyjny: https://galiciajewishmuseum.org/edukacja/
- Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście: https://www.auschwitz.org/edukacja/
- Żydowski Instytut Historyczny, tutaj szczególnie: Akademia Letnia i Zimowa
dla nauczycieli: https://www.jhi.pl/edukacja/nauczyciele/akademie-dla-nauczycieli - Yad Vashem – Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu;
dział edukacji: https://www.yadvashem.org/education.html
